این پیچیدگی ناشی از نظام خاص و چند مرحله‌ای انتخاب نامزد درون حزبی از یک‌سو و قانون موسوم به الکترال کالج از سوی دیگر است که در عمل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را به انتخاباتی غیرمستقیم بدل می‌کند. پروسه‌ای که در عمل حدود 2 سال به درازا می‌کشد. همین شیوه پیچیده، عجیب و البته منحصر به فرد موجب شده تا در مواردی نامزدی که اکثریت آرای مردمی را بدست آورده با رأی الکترال، انتخابات را به نفر دوم واگذار کند. نظیر پیروزی «جورج بوش» بر «ال گور» در انتخابات2000 آمریکا.
گروه سیاسی قدس برای درک بهتر این شیوه انتخاباتی و نقایص و انتقادهایی که به آن مطرح است با «امیرعلی ابولفتح» کارشناس مسائل آمریکا دراین باره به گفت‌وگو نشسته است.
به زبان ساده نظام انتخاباتی آمریکا چگونه عمل می‌کند؟
انتخابات آمریکا در عمل نوعی انتخابات غیرمستقیم است و مردم این کشور اگرچه به نامزد مورد نظر خود رأی می‌دهند، اما در واقع با این رأی نمایندگانی را تعیین می‌کنند که انتخاب رئیس‌جمهور برعهده آنهاست. به بیان دیگر مردم آمریکا در هر ایالت به نامزد موردنظر خود رأی می‌دهند و این نمایندگان آن ایالت هستند که باید نتیجه آرا را به الکترال کالج اعلام کنند و این تعداد نمایندگان هر ایالت است که تعیین کننده خواهد بود.
در این شیوه اگر کسی در یک ایالت حائز اکثریت شود تمام نمایندگان آن ایالت رأی خود را در الکترال کالج که وظیفه انتخاب رئیس‌جمهور را دارد به او اختصاص می‌دهند. الکترال کالج متشکل از 538 نفر است وهر نامزدی که 271 یا 50 به علاوه یکدرصد این آرا را کسب کند برنده انتخابات آمریکا است. از این‌رو ممکن است نامزدی آرای مردمی کمتری را بدست آورد اما چون در ایالت‌هایی که الکترال کالج بیشتری دارد برنده شده در نهایت او رئیس‌جمهور خواهد شد.
وضعیت در انتخابات درون حزبی آمریکا چه تفاوتی دارد؟
انتخابات درون‌حزبی آمریکا تا حدی شبیه انتخابات الکترال است و مردم به نامزد مورد نظر خود در حزب رأی می‌دهند، با این تفاوت که در آن دلیگیت‌ها هستند که نامزد نهایی حزب را تعیین می‌کنند. در این روش ایالت به ایالت انتخابات برگزار می‌شود و بر مبنای قوانین ایالتی تعداد دلیگیت‌ها مشخص می‌شود. در برخی ایالت‌ها همه دلیگیت‌ها به نامزد پیروز داده می‌شود و در برخی دیگر به نسبت آرا بین نامزدها تقسیم می‌شود.
اخیرا «برنی سندرز» از برخی قوانین ایالتی این مرحله از انتخابات انتقاد کرده و گفته بود افرادی که بصورت حزبی در انتخابات ثبت‌نام نکرده‌اند نتوانستند در انتخابات درون حزبی رأی دهند که آمار آنها تا 30 درصد جمعیت می‌رسد. ؟
انتخابات درون حزبی به دوشکل انجمن درون حزبی و در نهایت رأی‌گیری از اعضا یا بصورت اولیه که مردم رأی خود را به صندوق‌ها می‌ریزند برگزارمی‌شود. نحوه مشارکت مردم هم دو روش دارد. در برخی از ایالت‌ها تنها افرادی که خود را وابسته به یک حزب معرفی کنند می‌توانند در انتخابات آن حزب شرکت کنند که به آن شیوه بسته می‌گویند. روش دوم شیوه باز است که هرکسی می‌تواند در انتخابات حزب شرکت کند و رأی دهد بی‌آنکه وابسته حزب باشد.
مشکل روش بسته که انتقادهایی را در بر داشته و شما اشاره کردید این است که افرادی که نمی‌خواهند تعلق حزبی داشته باشند و مستقل هستند ولو آنکه طرفدار یک نامزد دموکرات یا جمهوری‌خواه باشد نمی‌توانند به آنها رأی دهد.
در انتخابات روز سه‌شنبه که به سه‌شنبه بزرگ معروف بود ترامپ در 5 ایالت و کلینتون در 4 ایالت برنده شدند. آیا وضعیت نامزد نهایی دو حزب اصلی آمریکا مشخص شده یا باید منتظر نتیجه ایالت باقی‌مانده باشیم؟
براساس محاسبات ریاضی اگر کلینتون در ایالت‌های باقی‌مانده 18درصد آرا را بدست آورد ولو آنکه نتیجه را واگذار کند نامزد نهایی حزب دموکرات است در حالی که سندرز باید 81درصد را بدست آورد که تقریباً ناممکن است.
اما در مورد ترامپ وضعیت متفاوت است. او تنها کسی است که احتمال دارد 1231 رأی دلیگیت‌ها را بدست آورد به شرط آنکه در همه ایالت‌ها 47درصد آرای ایالت‌های باقی‌مانده را کسب کند. در غیر این صورت در کنوانسیون ملی نمایندگان متعهد می‌شود به نمایندگان غیرمتعهد تبدیل شود و ممکن است کسی را به عنوان نامزد نهایی انتخاب کنند که لزوماً نفر اول نبوده است و با توجه به اینکه سران حزب جمهوری‌خواه از پیروزی ترامپ و مواضع او نگران هستند بعید نیست به کس دیگری مثل «تد کروز» یا حتی «مارک روبیو» که یک ماه پیش از انتخابات کنار کشید رأی دهند. اینکه دو رقیب درون حزبی ترامپ علیه وی ائتلاف کرده‌اند از این‌رو است و اعضای ارشد حزب تمام تلاش خود را می‌کنند تا او را حذف کنند، مگر اینکه او آرای طلایی را بدست آورد که در این صورت حزب دیگر چاره‌ای ندارد و باید او را نامزد نهایی خود معرفی کند. در این حالت هم ممکن است جمهوری‌خواهان در انتخابات به کلینتون رأی دهند تا ترامپ به قدرت نرسد.
نظر شما